Al-Massir/Kader..

“Fikirlerin kanatları vardır, kimse insanlara ulaşmasına engel olamaz.”İbn Rüşd

kader,1997 fransız-mısır yapımı ibn-i rüşt'ü anlatan 7,3 imbd puanına sahip bir film.

endülüs'ün yetiştirdiği en önemli filozofu olan ibni rüştü'ün hayatından bir kesit sunuyor film.

ibni rüşt ki islam felsefesinin en büyük ve önemli aristocu,meşşai filozofu.

aristo'ya yazdığı şerhleriyle ünlü bir düşünür.batıda ona yazdığı şerhlerden dolayı commenatator lakabı verilmiş.

olaylar endülüs'e geçtiği için pek çok ayrıntı dikkatinizi celp edebilir ve tuhafınıza gidebilir.

ama  olaylar hangi zaman diliminde geçerse geçsin müslümanların hayata bakışları,islamı anlayışları ve birbirlerine karşı tavırları sanırım hep aynı.

aklı ve kur'an'ı bir kenara bırakıp iki ayet ezberleyip dinde alim olduğunu zannedenlerin öyküsü.

günümüzden hiçbir farkı yok yani.

izleyin derim filmi gayet güzel.

filmden bazı replikler:

“Fikirler sen unutulup gittikten asırlar sonra da yaşayacak.” 

“İlahi vahyin öznel tevilinin diğerlerinden sahih olduğu iddia edilirse ümmet parçalanır. Ve hepimiz bu parçalanmanın ve ayrılmanın sorumluluğunu taşırız.”

“Kimse tüm gerçeği bildiğini iddia edemez.”

Vahiy yalnızca, kendisine akıl bahşedilenlere hitap eder,ki o da insandır.

Şeriat akıl ve vahiyle beranerdir.Şeriar;sebep,illet,vesile ve gayelere dayanır.

Vahiy aklı tamamlar,akıl da vahyi.

Gençler dini cahillik sayarlar,yetişkinler de cahilliği din sanırlar.

filmin özeti 

Hem cahillikle, hem de din sömürüsüyle savaş veren, İslam tarihinin en önemli reformcu bilginlerinden İbn Rüşd'ü odağına alan film, genel hatlarıyla Ortaçağ Avrupası'ndan başlamak üzere, Endülüs , o dönem İslam düşünürleri arasındaki temel tartışmalar, Endülüs'ün siyasi yapısı, felsefe-din tartışması gibi bir çok konuya değinmektedir. Bir Hıristiyan bilginin İbn Rüşd’ün kitaplarını tercüme ettiği için yakıldığı bir ortamda ilimle tanışmak isteyen Hıristiyan bir genç İspanya’nın Müslüman tarafına, Endülüs’e geçiyor. İbn Rüşd’ün yanına… Burada, kadınlı, erkekli, şen şakrak sofralar karşılıyor onu. Kadınların sözünün alabildiğine geçtiği Rüşd’ün evinde, diğer genç öğrencilerle beraber ders görmeye başlıyor. Film bu gencin yanı sıra, daha çok İbn Rüşd’ün kendisi, çocukları, öğrencisi olan halife oğlu, bunların yanı sıra halife ve başka karakterler eşliğinde Endülüs’ün kültürel ve siyasi ortamı üzerine yoğunlaşıyor.

tarailer

soundtracklardan bir kesit

ibn rüşt

vvikipedi

Edebiyatta İbn-i Rüşd

Orta Çağ'ın Avrupalı skolastiklerinin kendisine gösterdikleri saygıdan ötürü Dante, İbn Rüşd'ü İlahi Komedya'da diğer büyük paganfilozoflarla beraber "iltifatın üne borçlu olunduğu" Limbo'da göstermiştir.

Eserleri

İbn Rüşd'ün siyaset, din, hukuk, tıp ve felsefenin pek çok alanında 150'den fazla eser kaleme aldığı bilinmektedir.^[6] Özellikle Aristo'nunOrganon külliyatı üzerine yazdığı pek çok şerh vardır. Bu şerhlerin boyutları küçük, orta ve büyük olmak üzere üç çeşittir. Küçük ve orta şerhler, ekseriya eserin tamamının şerhi olmamakla beraber bâzı kapalı ifadelerin sayfalar boyu analiz edildiği çalışmalardır. Biz burada İbn Rüşd'ün eserlerinin çokluğunun yanında birçok dile tercüme edildiğini de göz önünde bulundurarak çalışmaları hakkındaki bilgileri ayrıntısıyla aktaracağız.

Organon

Îsâġūcî[değiştir | kaynağı değiştir]

İbn Rüşd, Îsâġūcî adıyla Organon'un altı kitaplık külliyatına giriş mahiyetinde bir eser kaleme almıştır. Benzeri bir örneği İbn Sina'nın Şifa Külliyatı'na yazdığı el-Medhal isimli çalışmada görmekteyiz. İbn Rüşd bu eser için iki şerh kaleme almış, bunlardan eż-Żarûrî fi’l-manŧıķ adlı özetin İbrânî harfleriyle Arapça metninin iki nüshası günümüze ulaşmış^[7], ancak İbrânîce ve Latince tercümeleri kaybolmuştur.^[8]

Telħîśu medħali furfuryus[değiştir | kaynağı değiştir]

Telħîśu medħali furfuryus adını taşıyan ve yukarıdaki eser üzerine yaptığı orta hacimde bir şerh kaleme almıştır.^[9] William de Lune tarafından Averrois, Commentarium medium. Super libri introductionum Porphyrii adıyla Latinceye tercüme edilen bu şerhin bir de İbrânîce tercümesi bulunmaktadır. Her iki tercüme Jacob Mantino tarafından yayımlanmıştır (Venedik, 1560). Herbert A. Davidson, Latince ve İbrânîce çevirilere dayanarak eseri İngilizce’ye tercüme edip “Corpus Commentariorum Averrois in Aristotelem” serisi içerisinde neşretmiştir^[10][8]

Kategoriler üzerine çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

I. Kitâbü’l-Maķūlât (Categorias)[değiştir | kaynağı değiştir]

Aristo'nun Kategoriler eserinin çevirisidir. Filozof bu esere iki şerh yazmış, Arapça küçük şerhinin orijinali kaybolmuştur. Palmesli Abraham’ın "Epistola de Primitate Praedicatorum" adıyla yaptığı Latince tercümesi basılmış olup (Venedik 1560) İbrânîce çevirisi kayıptır.^[8]

II. Telħîśu Kitâbi’l-Maķūlât/Katıguryas (Kategoriler Şerhi)[değiştir | kaynağı değiştir]

Yukarıdaki Kategoriler çevirisine yazmış olduğu orta şerhtir. Arapça yazma nüshaları da günümüze ulaşmıştır.^[11][12][13] İbrânî harfleriyle yazılmış olan Arapça orijinalinden sadece bir nüsha mevcuttur.^[14] Orta şerhin Arapça metnini Maurice Bouyges neşretmiş (Beyrut, 1932), Gérard Jéhami daha sonra Floransa, Leiden ve Meşhed nüshalarını esas alarak bunu Telħîśu Manŧıķı Arisŧo içinde (Beyrut 1982, s. 1-77) yeniden yayımlamıştır. Bu orta şerh üç defa Latinceye tercüme edilmiştir. Jacob Mantino tarafından Commentum Averrois cordubensis expositione media adıyla yapılan çeviri basılmış (Venedik, 1552, 1562, 1573), anonim olduğu anlaşılan ikinci çeviri Liber praedicamentorum Aristotelis cum commeentariis Averrois (Lyon, 1542), yine anonim olan bir başka çeviri de Padoalı Nicolet tarafından Commentum Auerois super librum predica-mentorum Aristotelis (Venedik, 1483) adıyla yayımlanmıştır. Ayrıca Zacharias Zenari’nin 1560’ta Venedik’te eserin yeni ve farklı bir edisyonunu yaptığı görülmektedir. Eserin Jacob ben Abba-Mari Anatolio tarafından Napoli’de yapılan İbrânîce çevirisinden de günümüze iki nüsha ulaşmıştır.^[15] Herbert A. Davidson bu eseri Arapça, İbrânîce ve Latince tercümelerine dayanarak Middle Commentary on Aristotle’s Categoriae adıyla İngilizceye çevirmiş ve “Corpus Commentarium Averrois in Aristotelem” serisi içerisinde yayımlamış (Cambridge, 1969), Levi ben Gerson bu İbrânîce çeviri üzerine bir şerh yazmıştır.^[8]

"Yorum Üzerine" üzerine çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

I. Kitâbu'l-İbâre (Περὶ Ἑρμηνείας / Peri Hermenias / De Interpretatione)[değiştir | kaynağı değiştir]

Aristo'nun Yorum Üzerine adlı eserinin Arapça çevirisidir. Balmesli Abraham tarafından Latinceye tercüme edilmiştir. İbn Rüşd, kendisinin Arapça çevirisi üzerine küçük ve orta olmak üzere iki şerh yazmıştır. Arapça küçük şerhin orijinali kaybolmuştur. Fakat bu şerhin Latincesi mevcut olup "Epithome in Libros Perihermenias" başlığı altında yayımlanmıştır (Venedik, 1560).^[8]

II. Telhîsu Kitâbi'l-İbâre/Bari Ermenias ("Yorum Üzerine" Şerhi)[değiştir | kaynağı değiştir]

Yorum Üzerine adlı eserinin orta büyüklükteki şerhidir. Arapça orijinali günümüze ulaşmış ve Gérard Jéhami tarafından neşredilmiştir.^[16] Bu şerhin Jacob Mantino’nun yaptığı, hâlen Venedik’te bulunan Latince tercümesi^[17] Cominum de Tridino tarafından "Aristotelis Perihermenias Commentum Averrois Cordobensis Expositione Media" adıyla basılmıştır (Venedik, 1560). Eserin ayrıca William de Lune’nun yaptığı bir başka çevirisi daha vardır.^[8]

Bâzı eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Felsefe üzerine sayısız eseri vardır. Aristo'nun Organon külliyatı üzerine küçük, orta ve büyük olmak üzere pek çok şerhi vardır. Şunları sıralayalım:

• Organon'a Giriş (İsagoci)
• Organon'a Giriş Şerhi (Leiden Üniversitesi Ktp., nr. 2073, 2820; William de Lune tarafından Averrois, Commentarium medium. Super libri introductionum Porphyrii adıyla Latinceye çevrilen bu şerhin bir de İbrânîce tercümesi bulunmaktadır. Her iki tercüme Jacob Mantino tarafından yayımlanmıştır (Venedik, 1560). Herbert A. Davidson, Latince ve İbrânîce çevirilere dayanarak eseri İngilizceye tercüme edip “Corpus Commentariorum Averrois in Aristotelem” serisi içerisinde neşretmiştir.)
• İkinci Analitikler Şerhi
• Diyalektika Şerhi
• Sofistika Şerhi
• Poetika Şerhi
• Retorika Şerhi
• Devlet Şerhi